Ο θεσμός των Πανιονίων Συνεδρίων καθιερώθηκε το 1914 με στόχο την έρευνα και τη μελέτη του επτανησιακού βίου και πολιτισμού. Το πρώτο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Κέρκυρα με την παρουσία του τότε Βασιλέως Κωνσταντίνου, του διαδόχου Γεωργίου, του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, του τότε προέδρου της Βουλής Κ. Ζαβιτζιάνου, των Μητροπολιτών, των Νομαρχών και των Δημάρχων της Επτανήσου. Πρόεδρος του Πρώτου Πανιονίου ήταν ο Ιστορικός Σπυρίδων Λάμπρος, τότε καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το Δεύτερο Πανιόνιο Συνέδριο συνήλθε στην Ιθάκη κατά το χρονικό διάστημα 26-28 Αυγούστου 1938 με την πρωτοβουλία και την οργάνωση της Εταιρείας Επτανησιακών Μελετών. Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος και οι εθνικές περιπέτειες που ακολούθησαν δεν επέτρεψαν νωρίτερα τη σύγκλησή του. Με το Δεύτερο Πανιόνιο συνδέεται η ανακάλυψη του τάφου του ποιητή Ανδρέα Κάλβου στην Αγγλία και οι πρώτες ενέργειες για την ανακομιδή των οστών του στη γενέθλια γη, στη Ζάκυνθο. Λόγω του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, τα Πρακτικά του Συνεδρίου αυτού δημοσιεύθηκαν, δυστυχώς, 30 χρόνια αργότερα.
Το Τρίτο Πανιόνιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε 27 χρόνια αργότερα, το 1965, λόγω του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου και γενικότερα των εθνικών περιπετειών της δεκαετίας 1939-1949, και εξαιτίας βεβαίως του γεγονότος ότι δεν υπήρχε φορέας για την οργάνωσή του. Τη φροντίδα για την οργάνωσή του ανέλαβε η Επιτροπή Εορτασμού της Εκατονταετηρίδας της Ενώσεως της Επτανήσου. Το Συνέδριο αυτό υπήρξε περιφερόμενο. Άρχισε τις εργασίες του από την Κέρκυρα, τις συνέχισε στην Κεφαλονιά και τις τερμάτισε στη Ζάκυνθο. Πρόεδρος του εν λόγω Συνεδρίου υπήρξε ο Ακαδημαϊκός και διεθνούς φήμης βυζαντινολόγος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Διον. Α. Ζακυθηνός. Τα Πρακτικά του Συνεδρίου τυπώθηκαν σε δύο ογκώδεις τόμους.
Το Τέταρτο Πανιόνιο οργανώθηκε από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών και πραγματοποιήθηκε στην Κέρκυρα ύστερα από 13 χρόνια, το 1978, με πρόεδρό του και πάλιν τον Ακαδημαϊκό Διον. Α. Ζακυθηνό και με συμμετοχή αρκετών συνέδρων από τους οποίους οι 6 ήταν ξένοι. Τα Πρακτικά του Συνεδρίου αυτού εκδόθηκαν από την οργανώτρια Εταιρεία των Κερκυραϊκών Σπουδών, πρόεδρος της οποίας ήταν ο Κωνσταντίνος Δαφνής. Η καταληκτήρια ολομέλεια του Συνεδρίου αυτού ανέθεσε, με ομόφωνη απόφασή της, την οργάνωση του Πέμπτου Πανιονίου Συνεδρίου στην Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών και τα παρόντα εκεί μέλη της -ως σύνεδροι- Γεράσιμος Πεντόγαλος (αντιπρόεδρος τότε της Εταιρείας) και Γεώργιος Ν. Μοσχόπουλος (γεν. γραμματέας) αποδέχθηκαν την πρόταση.
Οι ευνοϊκότερες ευτυχώς εθνικές και πολιτιστικές συνθήκες επέτρεψαν στην Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών να προχωρήσει στην οργάνωση του Πέμπτου Πανιονίου στην Κεφαλονιά σε συντομότερο χρονικό διάστημα από τα προηγούμενα. Έτσι μόνο 8 χρόνια από την πραγματοποίηση του Τετάρτου, πραγματοποιήθηκε, τον Μάιο (17-21) του 1986 και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της ΄Ενωσης, το Πέμπτο Πανιόνιο Συνέδριο.
Μετά το Ε΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο ακολούθησαν: το ΣΤ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (Ζάκυνθος, Σεπτέμβριος 1997), που οργανώθηκε από το Κέντρο Μελετών του Ιονίου και την Εταιρεία Ζακυνθιακών Σπουδών, τα Πρακτικά του οποίου δημοσιεύθηκαν σε 4 τόμους (2000-2004).
Το Ζ΄ Πανιόνιο Συνέδριο (Λευκάδα, Μάιος 2002), οργανώθηκε από την Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών και τα Πρακτικά του δημοσιεύθηκαν σε 2 τόμους (2004).
Το Η΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (Κύθηρα, Μάιος 2006), οργανώθηκε από την Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών και τα Πρακτικά του δημοσιεύθηκαν σε 6 τόμους (2009).
Το Θ΄ Πανιόνιο Συνέδριο (Παξοί, Μάιος 2010), οργανώθηκε από την Εταιρεία Παξινών Μελετών και τα Πρακτικά του δημοσιεύθηκαν σε 2 τόμους (2014).
Το Ι΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (Κέρκυρα, 30.4.2014- 4.5.2014), οργανώθηκε από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών.
Περισσότερα εδώ: https://panioniosynedrio.gr/2014/
To ΙΑ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (Κεφαλονιά, 21-25.5.2018), οργανώθηκε από την Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών.
Περισσότερα εδώ: https://panioniosynedrio.gr/2018/
Κείμενο:
Γεώργιος Ν. Μοσχόπουλος, τ. καθηγητής Νεότερης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών
(Πηγή)
