Η Επτάνησος του Περιβάλλοντος, της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας, του Θεάτρου, του Κινηματογράφου, της Ζωγραφικής και της Γλυπτικής αναδείχτηκε την Παρασκευή, τρίτη ημέρα των εργασιών του ΙΒ΄ Πανιονίου Συνεδρίου, στη Ζάκυνθο, το οποίο τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Στην αίθουσα συνεδρίων του Πνευματικού Κέντρου του δήμου Ζακύνθου στο πρώτο μέρος της πρωινής συνεδρίας καθηγητές και φοιτητές του Ιόνιου Πανεπιστημίου ανέλυσαν και παρουσίασαν στοιχεία για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η θαλάσσια βιοποικιλότητα του Ιονίου Πελάγους, οι απειλές που καραδοκούν, οι προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά για την προστασία και ανάδειξή της και η συμβολή του Μουσείου Χέλμη στην έρευνα και παρουσίαση των ειδών. Επίσης ερευνητική ομάδα φοιτητών του ίδιου πανεπιστημίου, που ασχολούνται με την Ακουστική Οικολογία, παρουσίασε το θέμα «ήχοι περιβάλλοντος και πολιτισμού σε μονοπάτια της Ζακύνθου.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στους μνημειακούς ελαιώνες της Επτανήσου σε κάποιους από τους οποίους έχουν παρατηρηθεί μερικά από τα αρχαιότερα ελαιόδεντρα ηλικίας που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν κατά πολύ τα 2,5 χιλιάδες χρόνια ζωής. Υπάρχουν μάλιστα ήδη προτάσεις για την ανάπτυξη περιβαλλοντικού-ιστορικού τουρισμού με επίκεντρο την ελιά. Όλα αυτά όμως, όπως τονίστηκε, θα μετουσιωθούν σε ένα πολύτιμο κεφάλαιο, εφόσον συνδυαστούν με την προστασία του περιβάλλοντος από τα βιομηχανικά απορρίμματα, κάτι στο οποίο συμβάλλει ήδη ο εθελοντισμός.
Το δεύτερο μέρος αφορούσε τη συμβολή των Ιονίων Νησιών στην προετοιμασία και ανάπτυξη της επανάστασης του ’21. Ιδιαίτερης αξίας ήταν οι αναφορές στον Ι. Καποδίστρια και στο ρόλο του στη διπλωματική ανοχή της Ευρώπης και της Ρωσίας, καθώς και στην επίτευξη της οικονομικής κυρίως συνδρομής του απόδημου ελληνισμού προς ενίσχυση των εξεγερμένων. Κάπως έτσι διαμορφώθηκε το φιλελληνικό ρεύμα, το οποίο βρήκε πρόσφορο έδαφος στην πολιτιστική επικοινωνία των Επτανησίων σε όλο το εύρος τους, από την Κέρκυρα, τη Λευκάδα, την Κεφαλονιά, την Ιθάκη και τη Ζάκυνθο μέχρι τα Κύθηρα.
Στην απογευματινή συνεδρία αναλύθηκαν πτυχές της νεότερης επτανησιακής ιστορίας μετά το 1800. Αναπτύχθηκε η συμβολή των Επτανήσιων λογίων στην ανάπτυξη της επιστήμης, όπως επίσης και η πρόσληψη της έννοιας της ελευθερίας από τους Επτανήσιους λόγιους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Αναλύθηκαν επίσης οι παράγοντες, οι αγώνες και οι συγκυρίες που οδήγησαν την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, ο προωθητικός ρόλος των ελευθεροτεκτόνων στην εξέλιξη των Ιονίων, ο μεταρρυθμιστικός Τύπος επί Αγγλοκρατίας κ.α.
Στην αίθουσα συνεδριάσεων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων οι παρουσιάσεις είχαν να κάνουν με την ιστορία της Επτανησιακής Τέχνης. Αναλύθηκε η ιστορική και πολιτική πορεία της Ζακύνθου από τη Γεωμετρική έως το τέλος της Κλασικής Εποχής κι επίσης αναδείχθηκαν στοιχεία της ιδιόμορφης επτανησιακής αρχιτεκτονικής μέσα από την ζωγραφική. Ειδικές ανακοινώσεις έγιναν για τα ψηφιακά δάπεδα της ρωμαϊκής περιόδου στην Κεφαλονιά, τις ανακαλύψεις στην Ιθάκη και τις αγιογραφίες στη Ζάκυνθο. Ξεχωριστή αναφορά έγινε στη γλυπτική αλλά και τη ρομαντική ποίηση.
Η απογευματινή συνεδρία εν πρώτοις ήταν αφιερωμένη στην ιστορία της εκπαίδευσης και την ιστορία της ιατρικής. Έγινε αναφορά στον «εκπαιδευτικό πατριωτισμό» ως στοιχείου για την ολοκλήρωση του πανεθνικού οράματος, στην «ηθική θεολογία» από το Νεόφυτο Βάμβα μέχρι την Ιόνιο Ακαδημία, την εκ νέου προσέγγιση των έργων του Δ. Σολωμού «Η γυναίκα της Ζάκυνθος» και «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι.
Στην αίθουσα τελετών της λέσχης «Ο Ζάκυνθος» η συνεδρία αφορούσε την ιστορία του Θεάτρου και τη Θεατρολογία. Μεταξύ των θεμάτων που αναπτύχθηκαν ήταν η αρχαία δραματουργία και ειδικότερα «η ιστορία της φημολογούμενης παράστασης των Περσών του Αισχύλου στη Ζάκυνθο του 1571 ως μοντέλο οριενταλικής πρόσληψης της αρχαίας τραγωδίας στη νεοελληνική σκηνή», οι Εβραίοι μέσα από τα έργα του Δ. Ρώμα, το θεατρικό έργο του Γρ. Ξενόπουλου , η σκηνοθετική εργασία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου στο Εθνικό Θέατρο, η συνάντηση του Δ. Σολωμού με το Ν. Μάντζαρο, καθώς και η σκηνική παρουσία του ηθοποιού Χρ. Νέγκα.
Στην απογευματινή συνεδρία της Λέσχης έγιναν ανακοινώσεις γύρω από την επτανησιακή αγιογραφία, την εικαστική προσέγγιση του εθνικού αγώνα των Επτανησίων, τις πρακτικές βιβλιοδεσίας βενετικής διοίκησης σε αρχειακές συλλογές της Κέρκυρας τον 16ο αιώνα, και τη συντήρηση ελαιογραφιών μεγάλου μεγέθους και λαβάρων στα νησιά. Ξεχωριστό θέμα αποτέλεσε η εικαστική προσέγγιση του αρχείου του Λουδοβίκου Σαλβαντόρ και της διασύνδεσής του με την οικογένεια Τσιλιμίγκρα.
Το βράδυ, στην κινηματογραφική αίθουσα «Φώσκολος» προβλήθηκε η μικρού μήκους ταινία «Η παράσταση» σε σκηνοθεσία του Αντώνη Κιτσίκη και «Ο Βασιλικός» του Αντωνίου Μάτεση σε σκηνοθεσία του Τώνη Λυκουρέση.
